Ảrập là ngôn ngữ chính thức của trên 20 quốc gia, tiếng mẹ đẻ của 250 triệu người, và được xếp vào hàng ngôn ngữ thứ tư trên thế giới. Là ngôn ngữ của Kinh Qran, tiếng Ảrập còn ảnh hưởng sâu nặng đến 1 tỉ rưỡi tín đồ đạo Hồi. Người Hồi giáo, dù có dùng thứ tiếng mẹ đẻ nào, cũng một ngày năm bận đọc kinh cầu nguyện bằng tiếng Ảrập. Tiếng chào as salamu aleykum chẳng hạn, ở Thổ Nhĩ Kỳ là shalam, ở Iran tiếng Farsi là salam, tiếng Chechen là salama, tiếng Cham là selem, Mã Đảo hay Mã Lai, Ingut hay Indonesia cũng đại loại, seleum, selamat. Ở Hoa Kỳ, từ mấy năm nay, đây là ngoại ngữ tăng trưởng nhanh nhất ở Mỹ ở cấp đại học! Hiện đại nhất trong lãnh vực dịch thuật điện tử cầm tay là máy dịch từ tiếng Anh sang Ảrập và ngược lại. Gọn nhẹ, đánh rơi không hỏng, chống nước chống ẩm và chống cả cát sa mạc, người sử dụng chỉ việc hét to lên bằng tiếng Anh "Đứng lại! Không được động đậy" hay "Giấu bom và… dầu hoả ở chỗ nào?" là máy này dịch ngay tức khắc và phát ra bằng tiếng Ảrập. Đối tác cũng chỉ việc thều thào "Có giết tôi thì xin tha cho mẹ già con dại" là máy lại dịch ngược ngay sang tiếng của đại thi hào… Donald Rumsfeld. Nhưng chính xác thế nào, phải hỏi các chuyên gia ngữ học của tổ chức bất vụ lợi Memri.

Memri là tổ chức chuyên dịch thuật các tài liệu bằng tiếng Ảrập và Trung Đông sang Anh ngữ cho các phương tiện truyền thông Tây phương. Việc này họ làm nghiêm túc và tự nguyện, một cách miễn phí, không nhờ mà họ cũng gửi đến tận bàn giấy và giúi vào tay, rất tiện những khi thiếu bài hay thiếu đề tài. Nhà báo tầm cỡ tác giả Thomas Friedman (New York Times) còn phải tuyên dương và cảm tạ, nếu không có tổ chức này thì làm sao mà truyền thông Âu Mỹ nắm kỹ được tình hình rối ren trong khu vực đen tối này. Mới đây, Memri gửi cho các phương tiện truyền thông thuộc dòng chính (MSM hay là Mainstream Media) một trích đoạn vidéo của tổ chức (Palestine) Hamas. Trong vidéo (clip) này, một bé gái Palestine phát biểu "phải hủy diệt/ tận diệt (annihilate) bọn Do Thái" và bé lẫm chẫm này tình nguyện làm bom người (để phục vụ mục đích to tát trên). Nghe mà nổi da gà, thế mới hiểu tại sao quân đội Israel thỉnh thoảng (hay đúng hơn là thường xuyên) phải bắn hạ đôi ba đứa học trò cấp 1, mang bom bi trong cặp cạnh mẩu bút chì con con. Tài liệu vidéo này được phát tán rộng rãi, và khi được biết Giám đốc Memri lại là một đại tá tình báo của Israel, ông Yigil Carmom, thì còn sai vào đâu được! Tình báo Israel nổi tiếng chính xác, và rất giỏi tiếng Ảrập gần gũi thân thương. Tiếng chào của Do Thái chẳng phải là shalom đó sao.

Ta hãy xem xét kỹ đoạn đối thoại này để trau dồi bằng C Ảrập. Trên hình, là một nhân vật cải trang kiểu chú chuột Mickey (không được phép của Công ty Disney, nói trắng ra là ăn cắp sở hữu trí tuệ của Công ty này hay đạo… chuột). Nhân vật (người lớn) này đang khích bác một em bé gái:

Chuột Hamas: Em phải làm gì cho Al Aqsa (Đền Hồi tại Thánh địa Jerusalem)?

(Chuột mớm cử chỉ cầm súng trường để nhắc khéo.)

Bé gái: Để em vẽ một tấm hình.

(Bản dịch Memri: Em sẽ nổ súng.)

Chuột: Mình phải làm gì?

Bé gái: Mình phải kháng cự.

(Bản dịch Memri: Mình phải đánh.)

Chuột: Rồi sao nữa?

Bé gái: Do Thái sẽ bắn mình!

(Bản dịch Memri: Phải tận diệt Do Thái!)

Chuột: Ta phải bảo vệ Al Aqsa bằng linh hồn và bằng máu (bằng xương máu) của ta chứ?

Bé gái: Mình sẽ thành liệt sĩ.

"Liệt sĩ" hiểu theo nghĩa rộng là mất mạng trong cuộc chiến hay tranh đấu, bị bắn chết là liệt sĩ, lạc đạn là liệt sĩ, bị xe ủi đất cán chết khi mang thân ra cản Israel phá nhà dân chúng (như cô gái người Mỹ Rachel Corie) cũng là liệt sĩ, nhưng theo Memri thì em bé này muốn trở thành bom người, cũng lại liệt sĩ nốt. Tuy nhiên, trong văn cảnh này thì có thể hiểu bé gái trên đơn giản thôi, chỉ muốn nói là kháng cự Israel thì họ bắn và mình thì chết! Câu "Phải tận diệt Do Thái", nguyên văn là "Bitokhoona al yahood", Họ- đang/sẽ- đập tan/nổ súng- chúng ta- người Do Thái, nghĩa là người Do Thái sẽ bắn/đập vỡ chúng ta, chứ chẳng phải là chúng ta sẽ hủy diệt người Do Thái. Nhưng mặc dù Ảrập không phải là thứ ngôn ngữ hiếm hoi của vài ngàn người như người Lư ở Vân Nam chẳng hạn, vidéo do Memri phổ biến vẫn được truyền thông bịt tai và nhắm mắt mà dùng. Khi nhà báo lừng danh Glenn Beck muốn quảng bá đến quần chúng của đài CNN bản "Bé gái khát máu" này thì ông ta bị nhà sản xuất chương trình của đài ngăn chặn vì "vấn đề dịch thuật". Thế là ông Beck mời ngay… đại tá ngữ học Ảrập Yigil Carmom, tức Giám đốc Memri, lên đài để phê bình ban Ảrập nội bộ của đài CNN là dốt tiếng Ảrập và dịch ngược! Người xem chương trình của ông Beck cũng chỉ ghi nhận được cái "dốt" này, và có lẽ cả cái xuyên tạc nói ngược, cái gì chứ "Ban Ảrập" thì rất đáng nghi, rặt một bọn khủng bố nằm vùng và không thông ngữ phạm, cho hết chúng nó đi gặp Bộ trưởng Tư pháp Alberto Gonzales để nghe ông giảng về cách đối xử với tội… phạm dịch bừa.

Hamas thì có đầu độc trẻ con thật và dùng các em bé để tuyên truyền bỉ ổi. Trong trường hợp trên, có đội lốt Mickey cũng là một thất bại với em bé kia, có lẽ phải đến vịt Donald mới dụ dỗ được em trở thành bom người. Ở đây, chỉ xin mượn chuyện này để nhắc lại thành tích sáng chói của Memri trong lãnh vực một ngôn ngữ khác là tiếng Farsi. Memri chính là tổ chức quảng bá lời tuyên bố của Chủ tịch Iran Ahmadinejad đòi "phải xoá Israel khỏi bản đồ". Phát biểu này đã được vô vàn cơ quan truyền thông thế giới uy tín và đáng tin cậy nhất ra rả nhắc đi nhắc lại. Nhưng tiếng Farsi không thông dụng như tiếng Ảrập và hiểu chính xác ngôn ngữ bí hiểm này có lẽ chỉ có sĩ quan cao cấp của tình báo Israel để cho các truyền thông đầy khách quan và lương tâm của phương Tây còn được nhờ?

© 2007 talawas