© www.talawas.org     |     về trang chính
tìm
 
(dùng Unicode hoặc không dấu)
tác giả:
A B C D Đ E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Ý Z
Điểm nóngChính trị thế giới
1.9.2008
Mauricio Vicent
Cuba - Khi Raúl tái tạo hình ảnh Fidel
Phạm Toàn dịch
 
Không lời
Trong diễn văn đọc ngày 26 tháng 7, niên đại biểu tượng của chế độ chính trị-xã hội Cuba, vị Chủ tịch Cuba đã ca tụng ông anh của mình và dường như đã quay lại với chính sách mở cửa đang được đại đa số dân chúng Cuba trông đợi.

Cuộc kỷ niệm lần thứ 55 ngày tấn công trại lính Moncada ở tỉnh Santiago de Cuba [sự kiện đấu tranh vũ trang ngày 26 tháng 7 năm 1943 đã làm bùng nổ cuộc Cách mạng Cuba], đã có tác dụng như một gáo nước lạnh dội vào những ai đang trông chờ những bước tiến mới trên con đường mở cửa và cải cách ở đất nước này.

Raúl Castro đã cho cất vào kho những lời ông ta hứa hẹn thay đổi và quay lại với một bài diễn văn tập trung nói về thực tại gian khó của đất nước. Không thấy ông thông báo những biện pháp kinh tế mới, cũng chẳng thấy đưa ra những đường nét chiến lược mới. Và cả những cuộc cải tổ “về cơ cấu và về quan điểm” mà ông hứa hẹn đúng một năm trước đây, và là những lời lẽ đã gây ra biết bao hy vọng trên hòn đảo này cũng như ở nước ngoài, đều đã đi tiêu.

Cuộc kỷ niệm năm nay thật đầy ý nghĩa: ông chủ tịch mới của nước Cuba [chức vụ vừa được phê duyệt ngày 24 tháng 2-2008] đứng diễn thuyết trước một tấm hình Fidel Castro khổng lồ và ông ta không ngừng nhắc đi nhắc lại rằng tình hình trước mắt là đầy những khó khăn do cuộc khủng hoảng toàn cầu gây ra, và cần phải “quen với việc đừng chỉ có biết chờ đợi nhận những tin tức tốt lành”.

… và từ hôm nay chúng ta bước vào kỷ nguyên đổi mới, bắt đầu bằng việc thay phần đầu tên vị Chủ tịch nước!
Kể từ năm 1959, ngày 26 tháng 7 có vị trí quan trọng trong cuốn lịch cách mạng của Cuba. Chính vào ngày đó hằng năm Fidel Castro lại đưa ra những nét lớn dắt dẫn đường lối chính trị sắp tới của đất nước. Và bài diễn văn đó luôn luôn được hết sức đón đợi. Chính là vào ngày 26 tháng 7 năm 2006, ít lâu sau khi ông đọc diễn văn thì vị lãnh tụ cộng sản đó ngã bệnh nặng. Ngày 26 tháng 7 năm sau, Raúl Castro khi đó là quyền Chủ tịch nước Cuba đã đọc một bản diễn văn quan trọng và thực tiễn nói đến sự thay đổi đất nước như là một tất yếu. Khi đó, ông ta đã đưa ra những cải tổ về cơ cấu sẽ tiến hành trong khung khổ một nền kinh tế xã hội chủ nghĩa.

Nếu như bài diễn văn năm 2007 hướng về thay đổi, bài diễn văn năm nay lại tập trung mạnh hơn vào những khó khăn sắp tới, phác họa ra một tình hình rất là u tối. “Cách mạng đã và sẽ còn tiếp tục làm mọi điều trong khả năng để giảm thiểu cho nhân dân những hệ quả không thể tránh khỏi của cuộc khủng hoảng quốc tế hiện thời”, vị Chủ tịch nước đã tuyên bố như vậy. Raúl Castro còn nói thêm rằng, để giảm nhẹ cú sốc, điều căn bản là phải thắt lưng buộc bụng và tiết kiệm chi tiêu. “Ước vọng giải quyết từng vấn đề của chúng ta thật vô cùng to lớn, song chúng ta không thể nào chi tiêu nhiều hơn những gì chúng ta đang có.”

Dàn cảnh buổi lễ và nội dung bài diễn văn – đầy những gì nhắc nhớ lại diễn văn của Fidel những năm 1970 – đã biến cuộc lễ năm nay thành cuộc vinh danh nhà sáng lập cuộc cách mạng Cuba. Một chuyên gia khẳng định đây là bài diễn văn “rành rành phong cách Fidel nhất hạng trong thời đại Raúl”.

Kể từ khi ông ta chính thức đứng đầu đất nước vào ngày 24 tháng 2 năm ngoái, Raúl đã gỡ bỏ những cấm đoán đối với người dân Cuba, cho họ được tới ở các khách sạn trên hòn đảo này [cho tới đó chỉ dành cho khách du lịch thôi], được mua điện thoại di động hoặc được thuê xe ô-tô. Ông cũng cho phép bán máy vi tính cho họ và cấp phép cho các loại xe taxi và phương tiện vận tải tư nhân. Ông đã chấm dứt việc định mức lương trần và phát động một cuộc cải cách phi tập trung hóa trong nông nghiệp nhằm trao quyền sử dụng đất dài hạn và cung cấp tín dụng cho nông dân (Tuần báo Courrier International số 910 và 912, ngày 10 và 24 tháng 4- 2008). Những người lạc quan nhất đã hy vọng trong bài diễn văn ngày 26 tháng 7, Raúl sẽ thông báo những biện pháp mới theo hướng đó. Nhiều hồ sơ thế là còn bỏ lửng, trong đó có việc đơn giản hóa thủ tục di trú và bãi bỏ việc cấp phép cho người dân muốn ra khỏi Cuba cũng như việc tự do hóa việc mua và bán nhà ở và ô-tô. Bấy nhiêu biện pháp mà, theo những nguồn tin gần gụi với chính phủ, đều đã được thực thi những tháng vừa rồi trong thực tiễn mặc dù chưa chính thức hóa bằng văn bản luật pháp. Raúl, người kể từ năm 2006 đã ba lần chìa cành ô-liu cho Washington, lần này lại tuyên bố rằng Cuba sẽ tiếp tục huấn luyện quân đội nước mình và chính quyền Cuba sẽ không hạ thấp cảnh giác, cho dù ai sẽ là người thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng tháng 11 sắp tới. Trong diễn văn của mình, ông đã nói không úp mở gì về cuộc khủng hoảng nội tại và những nỗ lực của chính phủ nhằm sửa chữa những vấn đề trầm trọng đang tích tụ.

Những hy vọng mở cửa Cuba khiến mọi người thất vọng, nhưng cũng chưa hề gì, vì vẫn chưa thể nói rằng Raúl Castro từ bỏ cải tổ, cho dù những cải tổ ông tiến hành chưa đáp ứng những trông chờ của châu Âu hoặc Hoa Kỳ. Raúl không bao giờ giấu giếm rằng cải cách cần thêm nhiều thời gian và đầy những thăng trầm. Vị Chủ tịch nước Cuba cũng không từ bỏ phong cách thực dụng của mình. Nhưng mọi hy vọng đều bị mất hút trong những khúc quanh co của cuộc kỷ niệm diễn ra theo lối cũ với chương trình có tiết mục các cháu thiếu nhi lên đọc thơ.

(Bài của báo El País)


Bản tiếng Việt © 2008 talawas
Nguồn: Tuần báo Courrier International ngày 31-7-2008