Có được mấy người như thế?

Nhân đọc những ý kiến chê trách ông Nguyễn Trọng Văn quanh chuyện ân oán giữa ông và Nguyễn Văn Trung, tôi xin dẫn ra ở đây câu chuyện đọc được trong bài viết “Anh Sáu Dân và khát vọng tri thức” (SGTT 14.06.2008)

“Ông Huỳnh Kim Báu kể, năm 1978, khi có nhiều trí thức bỏ nước ra đi, ông Võ Văn Kiệt đã gặp gỡ trí thức thành phố, kêu gọi họ ở lại. Ông nói: 'Anh em cố gắng ở lại, trong vòng ba năm nữa, nếu tình hình vẫn không thay đổi, tôi sẽ đưa anh em ra phi trường’. Lúc đó, GS Nguyễn Trọng Văn đứng lên trả lời ông: 'Chúng tôi sẵn sàng ở lại, nhưng nếu ba năm nữa mà tình hình không thay đổi thì tôi cho rằng người ra đi không phải là chúng tôi.’

Câu nói của GS Nguyễn Trọng Văn gây rúng động. Tối hôm ấy tại văn phòng Thành uỷ có một cuộc họp, Huỳnh Kim Báu được mời dự. Các ý kiến phê phán GS Văn hết sức gay gắt, có người đề nghị: bắt! Ông Báu kể, Sáu Dân làm thinh, nhưng cặp mắt đăm chiêu, buồn. Cuối cùng, ông nói: 'Sau khi nghe anh Văn nói, tôi cũng bị sốc, rất sốc. Nhưng rồi suy nghĩ, tôi thấy, anh Văn đã phát biểu rất nghiêm túc. Tôi cho rằng, nếu ba năm nữa mà tình hình không thay đổi thì rõ ràng người ra đi không thể là các anh ấy.’ Kết luận của 'Sáu Dân’ khiến cho mọi người im lặng và nhờ kết luận đó, GS Nguyễn Trọng Văn đã không bị bắt."

Phong cách của Nguyễn Trọng Văn có nét gì đó rất... Phan Khôi.

Có bao nhiêu trí thức, tả hay hữu, có được cái khẩu khí ngang tàng, coi trời bằng vung như Nguyễn Trọng Văn trong cái thời điểm căng thẳng, nghẹt mùi chuyên chính vô sản của năm 1978?