© www.talawas.org     |     về trang chính
tìm
 
(dùng Unicode hoặc không dấu)
tác giả:
A B C D Đ E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Ý Z
Văn họcThơ và Thơ Trẻ
26.8.2002
Nguyễn Quốc Chánh
Văn phạm, Ðọc & Chợ
 
Ðối với tôi ngữ pháp giống một cục đất sét. Có thể bóp, nặn, ngắt, nhéo tùy trạng thái thần kinh mỗi lúc, cốt để phọt ra một ngữ điệu tương xứng với đối tượng. Cái siêu hình của ngữ pháp là ngữ điệu. Ngữ điệu trong ngôn ngữ nghệ thuật là một loại nghĩa, nghĩa đằng sau của nghĩa, nó, là một nghĩa chân không, ở đó, điện năng biến thành điện quang. Còn ngữ pháp là cái khung, một công thức, một quy định trịnh trọng, bất di dịch thì là thuộc thành phần căn bản của cảnh sát giao thông, bà nội trợ, chị thợ may, anh thống kê và giáo viên các cấp. Nói với bà nội trợ, chị thợ may, anh thống kê về những âm mưu khủng bố vào hệ thống ngữ âm, ngữ nghĩa, ngữ pháp của những tay cảm tử trong nghệ thuật chẳng khác nào dùng sinh mạng để tấn công một tiệm may, một nhà bếp, một văn phòng kế toán. Ðương nhiên một bà nội trợ, một chị thợ may, một anh thống kê vẫn có quyền bàn luận về chiến tranh hay nghệ thuật, nhưng có lẽ họ nên quan tâm nhiều hơn về các loại rau, vải và những con số. Và đương nhiên một tên Al Qaeda vừa giống vừa khác một tên khủng bố trong ngôn ngữ.

Ðối với tôi đọc là cách biến một văn bản còn trinh thành gái đĩ. Cái triết lý đĩ là sướng mà không cần đỏng đảnh về một giá trị nào cả. Chứ không phải như Kiều nọ: từ đĩ lộn lèo về tiết trinh rồi dùng tiết trinh biện minh cho hành vi đã trải, rõ, không phải là đĩ xịn, mà đĩ zỏm. Có cách đọc làm sướng văn bản, có cách đọc làm nhốp nhép văn bản, có cách đọc làm bực cái mình văn bản, nhưng đọc theo cách biến một văn bản rón rén thành đĩ, rồi để tự nó thênh thang đầu đường xó chợ mới là cách đọc của cách đọc, hay đọc sát đọc. Ðã có giác ngộ năm bảy đường tiết trinh, cũng phải có giác ngộ năm bảy đường đĩ, cũng phải có giác ngộ năm bảy đường ăn chơi. Và đọc là cách trực tiếp sa đọa tuyệt vời với đĩ chứ không phải là cách, cúc cung bày tỏ chung thủy với nhân tình nhân ngãi. Thử làm tình với đĩ như cách bày tỏ chung thủy với người tình và, làm tình với người tình như cách sa đọa lỗ mãng với thần thánh xem sao? Chứ còn đọc bo bo theo kiểu ta về ta tắm ao ta thì bao nhiêu nước trong thiên hạ chỉ còn cách là đem bán trà đá.

Ðối với tôi Talawas là cái chợ. Có thể trở thành một cái chợ nổi tiếng như Bến Thành, Ðồng Xuân; cũng có thể chỉ là cái chợ chồm hổm mà những người ngồi xổm biết với nhau. Chợ có hai thành phần cơ bản là người bán và kẻ mua. Còn thành phần quyền lực của chợ là ban quản lý, đội thuế, và quản lý thị trường chuyên giám sát hàng giả hàng gian. Gần đây trong "chợ" xuất hiện một thành phần mới. Ðó là những kẻ mang mặt nạ vào chợ với mục đích chỉ trỏ con gà của thằng này sao trụi lông, con vịt của mẹ kia sao mỏ vẹo. Và ngụ ý rằng chỉ có gà vịt nhà tao mới hoàn hảo, mới là hàng Việt Nam chất lượng cao. Ðó là tâm lý làng. Vừa bần cố nông vừa lý trưởng. Nghĩa là vừa khúm núm trước tổ tiên vừa nhìn thiên hạ trong lũy tre bằng con mắt mục hạ vô nhân.