Trước khi trở thành một tội ác (crime) hay thói xấu (vice) ở thời trung đại, đồng tính luyến ái là một dục tình hồn hậu chẳng dấu che, ít nhất là ở hai nền văn minh lớn Hy-La. Không kể các triết gia tên tuổi như Socrate, Platon và nhà thơ nữ Sappho, Hy Lạp thời cổ đại còn có Ðại đế Alexandre (356-323 B.C.) đẹp trai và oai hùng, đã chinh phục Ba Tư, Ai Cập (thành phố Alexandria mang tên ông) tạo một đế quốc rộng lớn từ Trung Ðông vươn tới biên giới Ấn Ðộ. Thật ra, xã hội cổ Hy Lạp không những cho phép mà còn khuyến khích chuyện tình dục giữa đàn ông và thanh thiếu niên, vì họ cho rằng ngoài khoái cảm, những người trẻ sẽ học hỏi được thêm được nhiều điều hay ở những kẻ từng trải. Các hoàng đế La Mã như Jules César (Caesar Julius, 100-44 B.C.,) thường lưỡng tính (bisexual). Sử truyền rằng César là "chồng của tất cả đàn bà và vợ của tất cả đàn ông". Tại châu Á thì có Ấn Ðộ (đồng tính trong Kama-Sutra), Trung Hoa (Hầu Lâu Mộng) và Nhật Bản (Samourai). Thời Phục Sinh Ý, với sự phục hồi văn hóa Cổ Hy và La Mã, ÐTLA đã dễ dàng hơn. Ba nhà danh họa đồng tính của thời kỳ này là: Michelangelo, Da Vinci và Caravaggio.

Ngày nay, ÐTLA không còn là vấn đề ở các nước dân chủ Tây phương. ÐTLA đã được công nhận như sinh lý tự nhiên của con người. Nhiều ông dân biểu người Anh đã xuất đầu lộ diện (coming out) và mới đây Hà Lan hình như xém có một thủ tướng đồng tính nếu ông ta không bị bọn khủng bố ám hại.
Trong thế giới của loài vật hình như cũng có vài trường hợp đồng tính hay lưỡng tính.

Nếu loại bỏ những người đồng tính thì văn nghệ thế giới sẽ thưa thớt. Các nam vũ công ba lê thường đồng tính (Vatslav Nijinsky, Rudolp Nureyev) cũng như các nhà vẽ kiểu áo (Christian Dior, Yves-Saint Laurent, Jean-Paul Gaultier, Calvin Klein). Siêu sao Liz Taylor nói: "Không có những người đồng tính nam thì không có Hollywood, không có kịch, không có Nghệ Thuật" (Without homosexuals there would be no Hollywood, no theatre, no Arts). Xin kể thử vài danh tên. Nam diễn viên: Rudolph Valentino, John Garfield, Emil Jannings, Tyrone Power, Errol Flynn, Robert Taylor, Rock Hudson, James Dean, Anthony Perkins, Montgomery Clift, Rupert Everett. Nữ diễn viên: Tallulah Bankhead, Greta Garbo, Marlene Dietrich, Barbara Stanwyck, Lily Tomlin. Ðạo diễn: Sergei Eisenstein (Nga), Jean Cocteau (Pháp) George Cukor (Mỹ), Lino Brocka (Phi Luật Tân), Lindsay Anderson (Anh), Rainer Werner Fassbinder (Ðức), Sergei Paradjanov (Georgia), Luchino Visconti (Ý), Pedro Almodóvar (Tây Ban Nha).

Ðỗ Kh. nói đúng khi ví đồng tính với món ăn. Như thịt chó hay gan rồng, đồng tính có thể không thơm miệng ông này nhưng khoái khẩu cậu kia. Richard Burton có nếm thử chuối xiêm nhưng vẫn hảo bánh bèo. Larry (Olivier) và Dany (Kaye) thì có "anh em mình" mí nhau chơi. Ava (Gardner) và Lana (Turner) cũng có "chị em ta" tả nhau thiệt.

Ôi chuyện trai gái "vui" ở mọi thời đại như bể nông tát hoài vẫn không cạn. Vậy xin kết thúc ngay với một bài dân ca:

Chị em ta bánh đa bánh đập
Anh em mình dùi đục đá nhau./.



Bàn tròn Talawas ÐTLA http://groups.yahoo.com/group/ta_round